ABD Başkanı Biden ve Rusya Cumhurbaşkanı Putin Cenevre’de bir araya geldi. Dört saat süren görüşmede 2021 başında geri çağrılan Büyükelçilerin yeniden görevlerine dönmesine ve silah kontrolü üzerine müzakerelerin yeniden başlatılmasına karar verildi. Biden ve Putin görüşmesi sonrası düzenlenen iki ayrı basın toplantısında uzun süredir beklenen buluşmaya dair başlıklar paylaşıldı.
Başkan Biden: “İnsan Hakları Her Zaman Masada Olacak”
Görüşmeyi özetlerken “dolambaçsız” ifadesini kullanan Amerika Başkanı Biden; iki ülke ilişkilerinin ön görülebilir ve istikrarlı olması gerekliliğini kaydetti.
İnsan haklarının Amerika’nın DNA’sının bir parçası olduğunu kaydeden Joe Biden, insan hakları konusunun her zaman masada olacağını söylediğini aktardı.
”Cumhurbaşkanı Putin’e hepimizin uyabileceği bazı temel kurallar olması gerektiğini söyledim” diyen Biden, ABD’nin demokratik egemenliğini ihlal etmeye yönelik hiçbir girişimi hoşgörüyle karşılamayacağını, stratejik istikrarın da bunun içinde yer aldığını söyledi.
Silah kontrolü konusunda iki ülke arasında diyalog başlayacak
Silah kontrolu konusunun ayrıntılarını da konuştuklarını belirten Biden, iki ülkenin de diyalog başlatma konusunda anlaştığını ve Rus Devlet Başkanı Putin’in İran’ın nükleer silahlara erişememesi konusunda çaba göstermeyi kabul ettiğini de vurguladı.
Siber saldırılar konusuna da değinildiğini kaydeden Başkan Biden; bu konuda uzun süre konuştuklarını belirterek; kritik altyapıların siber saldırılara maruz kalmaması gerektiğini vurguladığını söyledi.
”Silah kontrolü konusunda ikili istikrar diyaloğu başlatma konusunda anlaştık” diyen Biden, Putin’in de İran’ın nükleer silah elde etmemesi için çaba göstermeyi kabul ettiğini söyledi.
Kuzey Kutbu, Ukrayna’nın egemenliği ve Belarus kaygıları hakkında da Amerika’nın fikirlerini aktardığını ifade eden Biden;
Putin’le yüz yüze konuşmanın önemli olduğunun altını çizen Biden, Kuzey Kutbu bölgesinin serbest olması gerektiğini ele aldıklarını, Putin’e ABD’nin Ukrayna’nın egemenliğine yönelik kararlı taahhüdünü ilettiğini, Belarus konusundaki kaygılarını paylaştığını söyledi. Muhalif Rus lider Navalny’nin hayatını kaybetmesi durumunda Rus tarafında yıkıcı sonuçların olacağı uyarısında bulunduğunu da aktardı.
ABD Başkanı Biden, uluslararası kurallara uyulduğu sürece Rusya ile iş yapmakla hiçbir sorun olmadığını, ancak Vladimir Putin’in Amerika firmalarının Rusya’da yatırım yapmasını istemesi halinde öncelikle gözaltında tuttuğu Amerika vatandaşlarını serbest bırakması gerektiğini belirtti.
Rusya Cumhurbaşkanı Putin: “Pragmatik bir görüşme gerçekleştirdik”
Biden’ı deneyimli ve yapıcı ortak olarak tanımlayan Putin ise konuşmasında;iki ülke çıkarları hususunda pragmatik bir görüşme gerçekleştirdiklerini kaydetti.
Amerika- Rusya ilişkilerin düzene girip girmeyeceğini söylemenin zor olduğunu kaydeden Başkan Putin; güven konusunda bir umut ışığının doğduğunu ifade etti.
Putin, Rusya ve Amerika’nın nükleer istikrarı sağlama sorumluluğu paylaştığını, süresi uzatılan Yeni START anlaşmasında yapılacak olası değişikliklere dair görüşmeler yapılabileceğini kaydetti.
Putin, muhalif Rus lider Navalny’nin tutuklanması, Ukrayna’nın doğu sınırındaki Rus askeri varlığını arttırması ve kimliği belirsiz bazı Ruslar’ın Amerika’ya yönelik gerçekleştirilen saldırılarla ilgili iddiaları cevaplamadı.
Putin, Kiev’iyse Ukrayna’nın doğusundaki Rus yanlısı isyancılarla yapılan ateşkes anlaşmasının şartlarının ihlali ile suçladı.
Rus lider, iki ülkenin de siber güvenlik alanında çalışmalara başlayacağını vurgulayarak; Rusya’ya yönelik siber saldırıların çoğunluğunun Amerika’dan geldiğini iddia etti.
Başkan Biden’ın insan hakları konusuna yönelik değerlendirmesini ve Rusya’da tutuklu olan Amerika vatandaşlarının durumunu da gündeme getirdiğini söyleyen Başkan Putin; tutuklu takasına ilişkin herhangi bir anlaşmanın işaretini vermedi.
Silah kontrolu, tarihi açıdan bakıldığında geniş kapsamlı uyuşmazlıklara karşın; Amerika ve Rusya’nın son dönemde ilerleme kaydedebildiği tek alan olarak öne çıkıyor.
Biden ve Putin görüşmesi sonrası iki liderin basın toplantılarını ayrı saatlerde düzenlenmesi farklı değerlendirmeleri de beraberinde getirdi. Diplomatik kanallar görüşmenin Trump dönemindeki dostluk havasında gerçekleşmediği yorumunda bulunuyorlar.
Kaynak: VOA
